Pola Dwurnik: Papuga Félicité

Monumentalny obraz „Papuga Félicité” to wyobrażenie papugi z opowiadania Gustava Flauberta „Prostota serca” wydanego w 1877 roku jako pierwsza część „Trzech opowieści”. Pracowita i skromna służąca o imieniu Félicité — niedoceniana i niekochana — dostaje w prezencie zieloną papugę Loulou, która staje się jej jedynym przyjacielem. Gdy ptak umiera, Félicité nie może pogodzić się z jego utratą i płaci za wypchanie Loulou. Zmumifikowana, nieruchoma papuga patrzy teraz szklanym okiem na coraz starszą i coraz bardziej schorowaną kobietę, która w swojej biednej izdebce na poddaszu codziennie żarliwie się modli. Któregoś dnia Félicité zaczyna kierować pacierz do wypchanego ptaka. Wkrótce Félicité umiera. W chwili śmierci widzi nad sobą gigantyczną papugę, unoszącą się w powietrzu. Obraz ukazuje tę wizję, moment przejścia. Ogromna papuga otwiera wrota do zaświatów. Mała zielona Loulou, która znajduje się w centrum mikrokosmosu samotnego człowieka, staje się Wielką Kosmiczną Papugą — przybyszką z innego wymiaru; niepojętym bóstwem i przedziwnym obcym. 

W różnych kulturach i wierzeniach papuga jest uważana za łącznika z przeszłością (duszę lub posłannika zmarłego), albo z przyszłością (asystenta wróżbity). W ikonografii chrześcijańskiej towarzyszy Adamowi i Ewie w raju. W biograficznym eseju „Papuga Flauberta”, pióra Juliana Barnesa, ptak uosabia samego autora „Pani Bovary” — mistrza słów, którego jednak nie sposób prawdziwie poznać czy opisać. Bohater książki, fikcyjny biograf Flauberta próbuje dociec, która z dwóch wypchanych papug przechowywanych w muzeach jest pierwowzorem Loulou. Zielona papuga — ta z niesamowitej wizji Félicité oraz ta uwięziona na muzealnej półce —  to tajemnica. 

We foyer Pałacu Schoena — Muzeum w Sosnowcu na chwilę ujrzymy ją tak, jak Félicité — unoszącą się ponad naszymi głowami. Gdy wejdziemy na piętro Muzeum i wychylimy się przez jedno z okien, zobaczymy ją z bliska, ale nie w całości. Pozostanie nieprzenikniona.

/ Pola Dwurnik